Uluslararası Hukuk 2

     
           BÖLÜM 2        
                               
                                          ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI

    Uluslararası hukukun şekli kaynaklarını Uluslararası Adalet Divanı Statüsünün 38.maddesinde bulabiliriz.


BAĞLAYICI KAYNAKLAR                                                         YARDIMCI KAYNAKLAR
a)Uluslararası Antlaşmalar                                                              a)Mahkeme Kararları
b)Yapılageliş kurallları                                                                    b)Öğreti
c)Hukukun genel prensipleri

Tüm kaynakların belirlenmesi amacı yoktur. Yani anılan kaynaklarla sınırlı değildir.
Uluslararası kuruluşların kararları,hakça ilkeler,yumuşak hukuk olası kaynaklar arasında alınabilir.

BAĞLAYICI KAYNAKLAR

1-Yapılageliş 
Yapılageliş kuralının oluşabilmesi için iki ögenin tamamlanması gerekmektedir.
a)Objektif öge ( Genel uygulama )
b)Subjektif öge ( psikolojik )

Objektif Öge : Bütün devletler tarafından uygulanıyor olması değil , devletin önemli bir çoğunluğu tarafından uygulanması gerekmektedir.

Subjektif Öge : Yapılan uygulamanın hukuken gerekli olduğu inancıyla hareket edilmesi gerekir.

NOT: Hukuk olduğu yönünde herhangi bir inanç yoksa uygulama ne kadar uzun süreli ve yaygın olursa olsun yapılageliş kuralı oluşturmayacaktır.

Yapılageliş Kuralının Bir Unsuru ''UYGULAMA''

Uygulamaların çokluğu yapılagelişi güçlendirir. Ulusal ve uluslararası yargı kararları ,uluslararası organların uygulamaları, BM Genel Kurulu'nun hukukla ilgili konulardaki kararları yapılagelişi güçlendirir.

Genel ve Bölgesel Yapılageliş Ayrımı

Evrensel yapılageliş tüm devletler için bağlayıcı iken bölgesel yapılageliş sadece ilgili devletler için bağlayıcıdır.

2-Uluslararası Antlaşmalar

Uluslararası antlaşmalar kural olarak sadece kendilerine taraf olan devletler için bağlayıcıdır.
Rıza esaslıdır.
Uluslararası anlaşmalar günümüzde en önemli uluslararası hukuk kaynağı haline gelmiştir.

3-Hukukun Genel İlkeleri

Yapılageliş ya da antlaşma hükmü uygulanacaktır. Eğer yoksa boşluk olmaması için hukukun genel ilkelerine göre uygulama olmalıdır.

-devletin bağımsızlığı                                           -ölçülülük
-iyi niyet                                                               -kusur sorumluluğu
-zararların giderim gerektirdiği                            -iç hukukun tüketilmesi
-adil yargılanma                                                    -sonraki kural öncekini kaldırır


YARDIMCI KAYNAKLAR

1-Yargı Kararları

Uluslararası hukuk gibi kuralların görece gelişmesi , gelişme aşamasında olduğu ve çok sınırlı sayıda yargı kararına sahip olan bir hukuk alanında bunların önemini azaltmamaktadır.
Uluslararası uyuşmazlıkların çözmekle yükümlü organların hemen çoğu zaman da karar metninde önceki kararlara atıfta bulunduklarını ve bu kararlardan alıntılar yaptıklarını görmekteyiz.

2-Öğreti (Doktrin)

Bilimsel görüşleri ifade eder. İç hukukta olduğu gibi uluslararası hukukta da yardımcı kaynaktır.

-

Olası kaynaklar 

---> Uluslararası örgütlerin kararları
---> Yumuşak hukuk (çevre hukuku ve ekonomi hukuku sayılabilir)

---> Hakkaniyet

Kaynaklar hiyerarşisi

Jus Cogens
Uluslararası Antlaşmalar ----> Kural olarak eşit gibidirler
Yapılageliş Kuralları      ----->
Hukukun Genel İlkleri
Yargı Kararları
Doktrin

***NOT***
Yapılageliş kurallarıyla sonradan yapılan antlaşmalar çatışırsa 'Sonraki kural öncekinden üstündür.'

Yeni bir yapılageliş kuralı oluşsa önceki antlaşmayla çatışırsa yapılagelişin kuralının uygulanması beklenir ancak 'Özel kural genelden üstündür.'